GOTTLOB KARL LUDWIG VON CORVIN-WIERSBITZKI

Założyciel mikołowskich Plant

 

I. Przodkowie Gottloba Karla Ludwiga von Corvin-Wiersbitzki

  1. JOHANN VON WIERSBITZKI (Pradziadek)
  2. DANIEL VON WIERSBITZKY (Dziadek)
  3. GEORGE LUDWIG VON WIERSBITZKY (Ojciec)

II. GOTTLOB KARL LUDWIG VON CORVIN-WIERSBITZKI

  1. Życiorys
  2. Związki z Mikołowem

 

III. Potomkowie

  1. KARL LUDWIG FRIEDRICH HEINRICH VON CORVIN-WIERSBITZKI (Syn)
  2. OTTO JULIUS BERNHARD VON CORVIN-WIERSBITZKI (Bratanek)

 

  1. Przodkowie Gottloba Karla Ludwiga von Corvin-Wiersbitzki

 

  1. JOHANN VON WIERSBITZKI(Pradziadek)

Pierwszym Wierzbickim w Prusach Wschodnich był Johann Wierzbicki.

Jego ojciec to Nicolaus Wierzbicki, który w młodych latach studiował prawo i później piastował jakiś wysoki urząd w Łomży. W czasie najazdu szwedzkiego był podobno dowódcą jakiegoś pułku i zginął w 1657 r. To wszystko działo się w Polsce.

Co do młodzieńczych losów Johanna niestety nie ma jasności i istnieją dwie wersje:

Wersja nr 1:

Majątki jego ojca zostały zniszczone w wyniku działań wojennych i w roku 1657 piętnastoletni Johann pozostał bez środków do życia. Zaopiekował się nim przyjaciel ojca, generał Dönhoff, który służył w wojsku polskim. Rok po pokoju w Oliwie, zawartym w 1660 r., gen. Dönhoff wrócił do swojego majątku Biała Olecka ( Biallen) niedaleko Olecka, a wraz z nim jego podopieczny.

W tej okolicy stacjonował wtedy pułk kirasjerów von Prinz. Młody Wierzbicki poznał paru oficerów i w wieku 19 lat rozpoczął służbę w tej jednostce. W tym czasie przeszedł na religię protestancką i dostosował pisownię swojego nazwiska do języka niemieckiego. Uważał, że to pomoże w dalszej karierze. Rozpoczął służbą w stopniu wachmistrza, w 1665 r. awansował na  chorążego i w 1673 na porucznika. Wziął udział w wojnie z Francją i był uczestnikiem bitwy pod  Fehrbellin  18 VI 1675 r. w czasie wojny szwedzko-brandenburskej. Po tej bitwie, w wieku 34 lat, awansował na rotmistrza.

 

Wersja nr 2:

 

Johann Wierzbicki służył w polskiej armii koronnej w stopniu chorążego do 1676 roku. W tym samym roku rozpoczął służbę w armii pruskiej, w pułku kirasjerów von Printz. Potem otrzymał stanowisko porucznika w nowo utworzonej milicji krajowej. Jako dowódca kompanii dragonów w Olecku został awansowany przez  króla pruskiego Friedricha I do stopnia rotmistrza w dniu 21 maja 1706 r.

Po zakończeniu służby wojskowej (data nieznana) Johann Wiersbitzky  osiadł w Prusach Wschodnich, poślubił pannę Annę Grabowsky i kupił majątek Niedźwiedzkie  (Netzwodken lub Niedzwetzken) koło Olecka. Z tego małżeństwa urodziły się trzy córki – o których nic nie wiadomo – i dwóch synów. Johann umarł dożywszy prawie 90 lat.

Starszy syn, Anton Vincenz, urodził się w 1681 roku w Niedźwiedzkich. Wrócił do Polski, gdzie przeszedł na wiarę katolicką i zamieszkał w Grodnie. Służył też w polskiej armii koronnej i doszedł do stopnia majora. Zmarł w 1748 roku.

Sommerfeldt Gustav: Zur Biographie einiger Angehörigen des von Corvin-Wiersbitzkischen Geschlechts, Altpreussiche Monatschrift, Heft 7-8, Königsberg X-XII 1899.

Sommerfeldt Gustav: Zur Geschichte des Altadligen Geschlechts derer von Wiersbitzki (Wierzbicki), Mitteilungen der Litterarischeb Gesellschaft Masovia, Heft 5, Lötzen 1899.

Sitzungsberichte der Altertumsgesellschaft Prussia für die Vereinsjahre 1896-1900, Heft 21, Königsberg 1900.

  1. DANIEL VON WIERSBITZKY (Dziadek)

Drugim synem Johanna był Daniel, urodzony 18 sierpnia 1682 r. w Niedźwiedzkich. W wieku 18 lat wstąpił do wojska, do 2 pułku piechoty w Królewcu. Brał udział w hiszpańskiej wojnie sukcesyjnej jako chorąży.  W bitwie pod Malplaquet  11 IX 1709 r. został ciężko ranny i z tego powodu dwa lata później zakończył karierę wojskową. Król pruski Friedrich I awansował go jeszcze na kapitana w dniu 3 III 1711 r.

W tym samym roku poślubił pannę Sophie Juliane Kalau. Jego żona otrzymała w spadku znaczną sumę i do małżeństwa wniosła ok. 4600 talarów. 1 I 1713 roku za sumę 2000 talarów wydzierżawił na 20 lat połowę wsi Łakiele (Lakellen) w powiecie oleckim. W roku 1714 wojska szwedzkie spaliły tę wieś, lecz Daniel odbudował swoją siedzibę. Stwierdził jednak, że z tym majątkiem nie warto  wiązać się na przyszłość i przy pierwszej okazji pozbył się go.

W czerwcu 1723 r. wydzierżawił od przyjaciela rodziny o nazwisku Karl Ludwig von Lehndorf majątek Stacze (Statzen). Jednak inni członkowie rodziny Lehndorf byli przeciwni tej transakcji i doszło do wielu procesów sądowych. W końcu akt dzierżawy anulowano i 16. 4 1726 r. Daniel Wiersbitzky kupił nowe posiadłości. Był to majątek  Galwiecie (Gehlweiden) i wioski Ostrówko (Ostrowken), Rakówko (Rakowken), Markowo (Markawischken), Majak (Dobawen) i parę mniejszych. Koszta wynosiły 7600 gulden. W następnym roku kupił jeszcze wioski Dorschen (Dorsze) i Wilkasy (Wilkassen) za sumę 6000 guldenów. Umowę kupna podpisano 20 III 1727 r. w Królewcu, a sprzedającym był Graf von Waldburg.

W roku 1711 Daniel poślubił  pannę Sophie Juliane Kalau. Z tego małżeństwa było sześcioro dzieci:

Johann Friedrich, ur. w 1714 roku, zmarł 22. 1. 1768 r.,

Maria Juliane, ur. ok. 1716 r.,

George Ludwig, ur. w kwietniu 1717 roku,

Fabian Gotlieb,

Chrystiana Eleonora, ochrzczona 26 XII 1721 r. w miejscowości  Szarejki (Schareyken); zmarła w dzieciństwie,

Loysa Charlotta, ur. ok. 1723 r.

Jego żona Sophie Juliane zmarła 7 maja 1728 roku. 28 lipca 1833 r. Daniel ożenił się powtórnie.

Jego druga żona to panna Katharina Dorothea von Rautter urodzona w 1710 r. Z tego małżeństwa  urodziło się troje dzieci, z których dwoje wcześnie zmarło. Syn Johann Sigmund urodził się 3 marca 1735 roku w Galwiecie.

Daniel Wiersbitzki do późnej starości sam zarządzał swoim majątkiem. Dopiero w 1754 r. jego najstarszy syn przejął wszystko w swoje ręce. 7 stycznia 1754 r. zostały podpisane dokumenty, zaś przekazanie dóbr nastąpiło 1 czerwca tego roku. Daniel Wiersbitzki zmarł 18 maja 1768 roku i pochowany został w kościele w Gołdapi.

Sommerfeldt Gustav: Zur Biographie einiger Angehörigen des von Corvin-Wiersbitzkischen Geschlechts, Altpreussiche Monatschrift, Heft 7-8, Königsberg X-XII 1899.

Sommerfeldt Gustav: Zur Geschichte des Altadligen Geschlechts derer von Wiersbitzki (Wierzbicki), Mitteilungen der Litterarischeb Gesellschaft Masovia, Heft 5, Lötzen 1899.

  1. GEORGE LUDWIG VON WIERSBITZKY (Ojciec)

George Ludwig urodził się 18 kwietniu 1717 roku w Łakiele . W wieku  13 lat wstąpił do szkoły kadetów w Berlinie. W 1733 roku rozpoczął służbę wojskową w 23 pułku piechoty von Sydow w stopniu Frei-Corporal, zaś w 1737 r. awansował na porucznika. 10 kwietnia 1741 r. wziął udział w swojej pierwszej bitwie – pod Małujowicami (Molwitz), a następnie w oblężeniu Brzegu  i Nysy. W 1742 r. dzięki jego odważnej akcji została uratowana pruska brygada okrążona przez przeważające siły austriackie. Podobno pomogła mu w tym znajomość języka polskiego. Było to koło miasteczka Austerlitz w Czechach.

W 1744 r rozpoczęła się druga wojna śląska i Georg Ludwig uczestniczył w oblężeniu Pragi, która została zdobyta 16 września. 27 listopada tego roku został ciężko ranny w potyczce pod Jaromierzem. Dostał kulę w usta, miał ciężkie obrażenia policzków i języka, stracił też parę zębów. Potrzebował ok. 20 tygodni, aby na nowo nauczyć się mówić. W dwa tygodnie przed bitwą pod Dobromierzem (Hohenfriedberg, 4 VI 1745 r.) został przeniesiony do 2pułku kirasjerów.

Po  podpisaniu traktatu pokojowego kończącego I wojnę śląską książę August Wilhelm (brat Fryderyka Wielkiego) mianował go swoim  pierwszym adiutantem. George Ludwig cieszył się wielkim zaufaniem księcia i otrzymał nawet mieszkanie w książęcym pałacu w Berlinie.

8 marca 1746 r. uzyskał stopień rotmistrza i został dowódcą szwadronu. W  bitwie pod Legnicą (15 VIII 1760 r.) jego szwadron w strategicznym punkcie tej bitwy wziął do niewoli 300 austriackich grenadierów. Otrzymał za to order Pour le Mérite (Za zasługę) i król pruski awansował go na stopień podpułkownika. W 1764 r. awansował na pułkownika, w 1745 r.  został komendantem czwartego pułku dragonów, a 26 IX 1768 r. – szefem drugiego pułku kirasjerów.  21 IX 1769 roku awansował na stopień generała majora.

George Ludwig i Juliane Sophia z domu Grävenitz wzięli ślub 22 IX 1750 r. i mieli trzynaścioro dzieci, 9 synów i 4 córki:

  • 1751 r. – Louise Sophie Hermine,
  • 1752 r. – Wilhelm Friedrich Ludwig, najstarszy syn, umarł 30 V 1791 r. w Berlinie,
  • 1754 r. – Friedrich Konrad, ur. 3 II 1754 r. w Perleberg w Brandenburgii,
  • 1755 r. – Charlotte Friederike, zmarła wcześnie,
  • 1756 r. – Gottlob Karl Ludwig, ur. 1756 r. w Perleberg (więcej poniżej),
  • 1758 r. – Albertine Catherin Sophie, po mężu von Arnim,
  • 1761 r. – Ferdinand Hans Helmuth Ernst Friedrich, ur. 14 VIII,
  • ??? – Heinrich Friedrich, zmarł wcześnie,
  • 1766 r. – Heinrich Friedrich August,
  • 1768 r. – Carl, zmarł wcześnie,
  • ??? – Carl August Leopold,
  • 1771 r. – Wilhelmine Friederike Sophie,
  • 1773 r. – August Leopold.

George Ludwig zmarł z powodu przeziębienia 9 III 1778 roku w Kyritz, w Brandenburgii i został pochowany w tamtejszym kościele. Juliane Sophia w 1811 r. odwiedziła córkę Albertine i jej męża w Blankensee koło Templina. Po siedmiodniowej chorobie  zmarła tam w wieku 82 lat 27 sierpnia 1811 roku.

Jak twierdzi Gustav Sommerfeld, nazwisko von Corvin-Wiersbitzky zaczęli używać synowie tego generała ok. 1792 roku.

Sommerfeldt Gustav: Zur Geschichte des Altadligen Geschlechts derer von Wiersbitzki (Wierzbicki), Mitteilungen der Litterarischeb Gesellschaft Masovia, Heft 5, Lötzen 1899.

Sommerfeldt Gustav: General George Ludwig von Wiersbitzkis Selbstbiographie.

Norddeutsche Allgemeine Zeitung, nr. 176, Berlin 15. 04. 1896.

Sommerfeldt Gustav: Juliane Sophie v. Wiersbitzki geb. v.  Grävenitz, Zeitschrift für Kulturgeschichte, Band 4, Weimar 1897.

Biographisches Lexikon aller Helden und Militärpersonen, Teil 4, Berlin 1791.

II GOTTLOB GEORG KARL LUDWIG VON CORVIN-WIERSBITZKI

 

 

  1. Życiorys

GOTTLOB GEORG KARL LUDWIG VON CORVIN-WIERSBITZKI spośród swych czterech imion na co dzień używał imienia Ludwig, a w niektórych źródłach figurował jako Georg Ludwig. Urodził się 12 listopada 1756 r. w Brandenburgii, w miejscowości Perleberg.

W roku 1770 rozpoczął służbę wojskową w stopniu podchorążego (Standartenjunker) w 7 pułku kirasjerów stacjonującym wtedy w miejscowościach Tangermünde i Salzwedel.

22 września 1772 awansował na chorążego (Kornet) zaś 11 maja 1778 r. na porucznika.

Wziął udział w wojnie w Holandii w 1787 roku gdzie wykazał się walecznością. 17 września 1787 r. grupa żołnierzy pod jego dowództwem zdobyła umocnienia Utermeerschanze, wzięto 80 jeńców i 18 armat. Generał von Kalckreuth, ówczesny szef 7 pułku kirasjerów, wystąpił z wnioskiem do króla  o nadanie Wierzbickiemu najwyższego odznaczenia pruskiego Pour le Mérite (Za zasługę). Friedrich Wilhelm II przyznał ten order i dołączył jeszcze  nagrodę pieniężną w wysokości 1000 talarów. Następnie pułk Wierzbickiego przy pomocy 100 żołnierzy piechoty zajął fort Nieuversluis, gdzie zdobyto 95 armat i wzięto 800 jeńców. Dwie z tych armat król pruski podarował pułkowi – do 1806 r. stały one na pułkowym placu defilad w Salzwedel.

23 września 1787 r. w czasie nieudanego ataku na twierdzę Weesp Wierzbicki został ciężko ranny, ale uratował go jeden z żołnierzy nazwiskiem Schack. Na początku października wrócił do jednostki i 10 listopada brał udział w zajęciu części Amsterdamu.

Po zakończeniu wojny rząd holenderski odznaczył Wierzbickiego jakimś złotym medalem.

19  kwietnia 1791 r. za zasługi w kampanii holenderskiej awansował na stopień rotmistrza sztabowego i jednocześnie został przeniesiony do 6 pułku huzarów, tak zwanych brunatnych huzarów.  2 VII 1791 r. otrzymał dodatek do żołdu w wysokości 300 talarów rocznie aż do czasu, gdy otrzyma własny szwadron. 9 maja 1792 r., już w stopniu rotmistrza, został dowódcą szwadronu.

Niedługo później, 20. 12. 1792 r., awansował na majora.

Od 1792 r. brał udział w wojnie pierwszej koalicji z Francją. Lista potyczek i bitew, w których uczestniczył, jest długa. Pod Hochheim, 6 stycznia 1793 r., dowodził oddziałem kawalerii liczącym 4 szwadrony, czyli ok. 600 ludzi. Inne większe bitwy to Pirmasens (14 IX 1793 r.), Kaiserslautern (28-30 IX 1793 r.) gdzie znowu go bardzo chwalono,  i Limbach (05 I 1795 r.).

24 maja 1803 r. awansował na podpułkownika, zaś 25 maja 1805 r. – na pułkownika.

W tym samym roku, 27 sierpnia, został skazany na rok twierdzy w Głogowie. Nie wiadomo za co i dlaczego. W opinii z 1803 r. napisano o nim, że jest bardzo dobrym oficerem, lecz przez jego wybuchowy charakter zbyt często czyni rzeczy, których nie można tolerować, i za podobny występek  został skazany. We wrześniu 1805 r. król pruski rozkazał częściową mobilizację wojska i areszt Wierzbickiego został przejściowo zawieszony. Od końca marca 1806 r. był więziony w twierdzach w Kłodzku i Koźlu.

Z chwilą wybuchu wojny z Napoleonem został zwolniony z aresztu i został przeniesiony do 7 pułku  huzarów i brał udział w przegranych bitwach pod Jeną (14 X) i Nordhausen (17 X). Znowu wykazał się walecznością i zachowując zimną krew próbował ratować to, co było do ratowania.

Resztki pruskiego wojska, nękane przez Francuzów, przebiły się na Pomorze, gdzie walki toczyły się dalej, a jednostki pruskie wycofywały się na wschód. Szlak, który przebył Wierzbicki, wygląda mniej więcej tak – pod koniec października 1806 r. walki na zachód od Szczecina, 9 i 10 listopada nad rzeką Wdą; 30 stycznia 1807 r. został dowódcą pierwszej brygady huzarów, która składała się z resztek dwóch pułków; od lutego do maja 1807 r. Braniewo, Gronowo, Mamonowo oraz walki w okolicach Królewca w dniach 13–16 czerwca 1807 roku.

Jego szlak bojowy zakończył się w Tylży. Wojna prusko-francuska zakończyła się podpisaniem traktatu pokojowego 9 lipca 1807 r. w Tylży. I to był praktycznie koniec kariery wojskowej Wierzbickiego. Co prawda król pruski w dniu 19 VII 1807 r. awansował go na stopień generała majora, lecz znaczna redukcja stanu osobowego armii pruskiej sprawiła, że nie było dla niego stanowiska i w związku z tym od 17 grudnia 1807 r. był bez konkretnego przydziału i otrzymywał tylko połowę pensji generalskiej. 8 marca 1813 r. otrzymał zezwolenie na rozmowy ze sztabem armii cara rosyjskiego, zaś 6 kwietnia zezwolenie na kontakty z innymi aliantami w celu uzyskania zatrudnienia. Ale z jego zabiegów nic nie wyszło.

1 lipca 1813 r. został definitywnie przeniesiony w stan spoczynku z roczną pensją 1000 talarów. W 1815 r., w czasie stu dni Napoleona, ostatni raz spróbował  związać się z armią. 27 maja przybył z Berlina do Namur w Belgii, gdzie zgłosił się do feldmarszałka Blüschera, dowódcy sił  pruskich na tym terenie. Lecz znowu spotkał się z odmowę.

Pierwszą żoną Wierzbickiego była wdowa Amalie Caroline Jakobine von Weyher z domu von Weyher. Po śmierci ojca Wierzbickiego, szefa 2 pułku kirasjerów, jego następcą  został generał von Weyher, który zmarł 4 maja 1782 roku. Wierzbicki poślubił wdowę po generale, lecz to bezdzietne małżeństwo nie trwało długo.  Amalie Caroline zmarła 11 X 1784 r. w wieku 54 lat.

Po śmierci żony Wierzbicki stał się właścicielem majątku Małkocin (Mulkentin) koło Stargardu Szczecińskiego. Na mocy kontraktu z 22 IV 1790 r. za sumę 20 000 talarów nowym właścicielem został major Matthias Ferdinand von Carmer.

W 1786 r. Wierzbicki zawarł następny związek małżeński. Jego druga żona to Johanna Charlotte Friederike von Krahn. Jej ojcem był pułkownik Karl Friedrich von Krahn, który w 1794 r. zakończył karierę wojskową i otrzymywał rocznie 600 talarów emerytury. Razem z Wierzbickim służyli do 1791 r. w 7 pułku kirasjerów .

 Z tego drugiego związku urodziły się następujące dzieci:

  • Friedrich Adolf Karl, ur. 25.12.1787 r. w Tangermünde, był referendarzem Głównego Sądu Krajowego we Wrocławiu. Zmarł 12.10.1811 r. w Głogowie na obrzęk.
  • Karl Ludwig Friedrich Heinrich, ur. 26.1789 r., ochrzczony w kościele w Salzwedel. Poniżej nieco więcej informacji.
  • Karl August Wilhelm, ur. 05.10.1791 r. w Tangermünde, gdzie zmarł 29. 11. 1791 roku.
  • Reinhold Alexander Wilhelm August, ur. 23.1794 r. w Tangermünde, zmarł w Mikołowie 18.04.1797 roku z powodu wysokiej gorączki przy wychodzeniu zębów.
  • Julia lub Juliane, ur. 1795 r., wyszła za mąż za niejakiego von Wirth, a później była siostrą zakonną w klasztorze Heiligengrabe.
  • George Rudolph Ernst Wilhelm Moritz, ur. 23.1800 r. w Mikołowie, zmarł 14. 09. 1810 r. we Wrocławiu.
  • Eleonore Emilie Reinhilde Mathilde, ur. 1803 r., zmarła w Mikołowie 23.04.1805 r.
  • Ferdinande, w 1809 r., siostra zakonna w klasztorze Heiligengrabe.

Po zakończeniu wojny francusko–pruskiej w 1807 r. Wierzbicki wrócił na Śląsk i mieszkał na przemian we Wrocławiu, Oławie i w jakimś niedaleko położonym majątku ziemskim.

Jako emeryt przeniósł się w 1813 r. do Berlina, gdzie mieszkał przy Charlottenstrasse 41, a później przy Leipziegerstrasse 107. Pod koniec życia był w rozpaczliwej sytuacji finansowej.

W czasach pobytu w Mikołowie procesował się z rodziną von Milkowski i na podstawie wyroku sądu w Mikołowie Najwyższy Sąd Wojskowy w Berlinie rekwirował mu część renty generalskiej. Do tego dochodziły bardzo wysokie koszty życia w Berlinie. Po liście feldmarszałka Blüschera do króla pruskiego w sprawie jego tragicznej sytuacji  otrzymał dodatkowo 100 talarów rocznie, lecz to niewiele pomogło. Postanowił więc przenieść się na prowincję, gdzie życie było tańsze, i wybrał miasteczko Zehdenick, które znał z walk w 1806 roku. Donosił o tym w liście z początku stycznia 1816 r. do przyjaciela, generała Schliffena. Pisał, że za parę miesięcy odbędzie się przymusowa licytacja jego majątku na Śląsku, na którym ciążą długi w wysokości 40 000 talarów.

W Zehdenick mieszkał  bardzo krótko. W liście z 29 marca 1816 r. do tego samego generała  donosił, że jego szwagier Karl Christoph von Arnim udostępnił mu mały majątek Kienwerder w powiecie Templin. Zmarł tam po krótkiej chorobie na dnę moczanową 4 stycznia 1817 roku. Charlotte po śmierci męża przeniosła się do córek w klasztorze Heiligengrabe, gdzie zmarła 12 października 1834 roku.

Kurt von Priesdorff: Soldatisches Führertum, Band 3, Berlin 1937.

Sommerfeldt Gustav: Über einige neuere Angehörige  des von Corvin-Wiersbitzkischen Geschlechts, Vierteljahrschrift für Wappen- Siegel und Familienkunde, Jahrgang 30, Berlin 1902.

Das sechste Cürassier-Regiment (Kaiser von Russland), Berlin 1854.

Geschichte der vier ersten Feldzüge des Französischen Revolutions-Krieges, Band 1;1805 r.

Berghaus H; Landbuch des Herzogthums Pommern und des Fürstenthums Rügen …, Teil 2, Band 4, str. 570, Anklam, 1868 r.

  1. Związki z Mikołowem

Powyższy życiorys powstał głównie na podstawie dwóch  materiałów, których autorami byli  Gustav Sommerfeldt i Kurt von Priesdorff. Jak widać nie ma tutaj zbyt wielu akcentów mikołowskich.

Nieco informacji na ten temat można znaleźć w innych publikacjach.

20 stycznia 1801 r. mikołowski magistrat sporządził listę transakcji nieruchomościami w czerwcu i listopadzie 1800 r., na której cztery razy figuruje major Wierzbicki.

W jednym przypadku zamienił się polem, a trzy razy jest wymieniony jako kupiec.

Sprzedającymi byli:

  • Johann Nolda za 525 talarów,
  • żyd Hirschel Lichtenstein za 525 talarów,
  • żorski pisarz miejski Steblicki (syn Józefa) za 1533 talarów. (1)

Schlesische Provinzialblätter z marca 1796 r. opublikowały nowe rozlokowanie wojska pruskiego na Śląsku, które miało obowiązywać od 1 czerwca. Na tej liście jest Mikołów, dokąd przydzielono jeden szwadron huzarów z 6 pułku – więc szwadron Wierzbickiego przybył do Mikołowa prawdopodobnie po tej dacie.(2)

Z powyższego życiorysu wynika, że Wierzbicki miał ośmioro dzieci. Być może był jeszcze jeden syn. W styczniu 1799 r. ukazała się lakoniczna notatka, że w Mikołowie majorowa Wierzbicka urodziła syna. Bez podania imienia i dokładnej daty urodzenia, prawdopodobnie 1 stycznia. (3)

W prasie ukazała się wzmianka o śmierci i nekrolog syna zmarłego w 1797 roku.(4) Jest też wzmianka o zgonie najstarszego syna w 1811 r., z której wynika, że Wierzbicki mieszkał we Wrocławiu.(5)

Postać Wierzbickiego kojarzy się z historią powstania mikołowskich Plant. Konstanty Prus w swej monografii „Z przeszłości Mikołowa i jego okolicy” wspomina, że tereny Wymyślanki, czyli najstarszej części parku, należały w II połowie XVIII w. do pułkownika Krahna, którego córkę pojął za żonę rotmistrz Korwin-Wierzbicki, komendant miejscowego szwadronu husarzy, i odziedziczył z nią całą tę posiadłość.

Dalej K. Prus pisze: Wierzbicki przed r. 1796 stworzył dzisiejszą Wymyślankę, pobudowawszy tam kąpielnię i inne urządzenia, całe zaś otoczenie stopniowo upiększał i ulepszał; całe to miejsce nazwał na pamiątkę i cześć swojej żony Szarloty „Charlottenthal”. Atoli lud nazwał je po swojemu Wymyślanką, jako że było tworem pomysłów i różnych wymysłów Wierzbickiego.

Rotmistrz Wierzbicki miewał czasem dziwne pomysły i nawet dziwaczne wymysły. Tak np. w r. 1796 dnia 1 października Korwin-Wierzbicki, podówczas już major, urządził w południowej stronie Mikołowa w okolicy Wymyślanki manewry wojskowe i zaprosił na to widowisko księcia pszczyńskiego, który też przybył rzeczywiście ze swem otoczeniem do Mikołowa. Miasto wystrojono, wystawiając 3 bramy powitalne. Manewry odbyły się na zboczu wzgórzy; na szczycie wzgórz ustawił Wierzbicki rodzaj szałasu, gdzie gości pszczyńskich podejmował kawą. Po manewrach Wierzbicki oprowadzał księcia i jego otoczenie po Wymyślance, gdzie przygotował różne niespodzianki idylliczne, jak żywą scenę sielanki pasterskiej według starych wzorów, dalej scenę myśliwską i inne. Po tem wszystkiem goście powrócili do Mikołowa, gdzie się bawiono tańcami do rana.

         Około tego samego czasu Wierzbicki zbudował na Wymyślance osobno w polu grobowiec rodzinny; pogrzebano w nim jedną osobę dorosłą i dwoje dzieci. […] Z biegiem czasu grobowiec został uszkodzony, a różni swawolnicy dopomogli do tego, wyłamując w nim dziurę, aby wejść do wnętrza; po kilkudziesięciu latach trumny stały już otwarte, a w nich leżały odsłonięte szkielety. (6)

(1) Wochentliche Breslauische und auf das Interesse der Commerzien der Schlesischen Lande….

  1. 1, 1801 r., str. 267, Breslau

(2)  Schlesische Provinzialblätter, Band 23, III 1796 r., str. 290-291, Breslau

(3)  Schlesische Provinzialblätter, Band 29, I 1799 r., str. 88, Breslau

(4)  Schlesische Provinzialblätter, Band 25, V 1797 r., str. 498 i Anhang str. 128, Breslau

(5)  Schlesische Provinzialblätter, Band 54, X 1811 r., str. 379, Breslau

(6) Prus K.: Z historii Mikołowa i jego okolicy, Mikołów 1932.

III. Potomkowie

  1. KARL LUDWIG FRIEDRICH HEINRICH VON CORVIN-WIERSBITZKI (Syn)

Urodził się 26 VI 1789 r. i został ochrzczony w kościele w Salzwedel. Tak jak ojciec używał imienia Ludwig. Bardzo wcześnie związany z wojskiem, już w październiku 1800 r. był w 7pułku piechoty, który stacjonował w Szczecinie. W tym samym pułku służył brat jego ojca.

W stopniu chorążego wziął udział w wojnie w 1806 r. i dostał się do niewoli pod Lubeką.

W latach 1813-1814 z 9 pułkiem piechoty uczestniczył w wielu bitwach. Był dwa razy ranny – 28 maja koło Hoyerswera i 11 stycznia pod Hoogstraten, gdzie otrzymał żelazny Krzyż II klasy.

Od października 1814 r. był w 2 pułku grenadierów gwardii, a po zakończeniu wojny z Napoleonem stacjonował w Berlinie i 28 września 1818 r. ożenił się z panną Idą von Armin. W 1828 r. został przeniesiony do Grudziądza, a 19 maja 1838 r., po awansie na pułkownika, został komendantem 27 pułku piechoty w Magdeburgu. Tak jak ojciec, miał długi i problemy finansowe. Do 1842 r. sąd w Berlinie potrącał miesięcznie ponad 52 talary z pensji oficerskiej, a jego długi w 1840 r. wynosiły jeszcze 5 800 talarów. 27 marca 1847 r. został komendantem twierdzy Kostrzyń.

Do tego czasu był odznaczony: trzy razy Orderem Czerwonego Orła od IV–II klasy, rosyjskim Orderem Św. Anny II klasy i rosyjskim Orderem Św. Stanisława II klasy.

18  października 1850 r. obchodzono uroczyście 50-lecie jego służby wojskowej.

Przełożony Ludwiga, gen. von Wrangel, przekazał mu życzenia króla Friedricha Wilhelma i wręczył Gwiazdę do Orderu Czerwonego Orła. Został też honorowym obywatelem Kostrzynia. Planowany uroczysty posiłek nie odbył się jednak z powodu choroby generała.

28 listopada został awansowany na stopień generała porucznika i jednocześnie przeniesiony w stan spoczynku z pensją 2700 talarów. Przeprowadził się do Berlina, gdzie zmarł 1 maja 1872 roku i został pochowany na cmentarzu garnizonowym Hasenheide. Tak jak ojciec, cierpiał na dnę moczanową. Jego żona zmarła w Berlinie 26 lutego 1877 roku.

Sommerfeldt Gustav: Über einige neuere Angehörige  des von Corvin-Wiersbitzkischen Geschlechts, Vierteljahrschrift für Wappen- Siegel und Familienkunde, Jahrgang 30, Berlin 1902.

 

  1. OTTO JULIUS BERNHARD VON CORVIN-WIERSBITZKI (Bratanek)

Urodził się 12 października  1812 r. w Gąbinie (Gumbinnen), dzisiaj w obwodzie kaliningradzkim.

Ojciec Heinrich, brat „mikołowskiego” Wierzbickiego, urodził się w 1766 roku  i początkowo służył w armii, gdzie doszedł do stopnia majora. Po zakończeniu kariery wojskowej został dyrektorem poczty w Gąbinie, a jego żoną była Catharina Wilhelmine Sophie Mandel.

Otto von Corvin-Wiersbitzki początkowo też związał się z armią. Był w szkole kadetów w Berlinie i Poczdamie, a od 1830 r. w stopniu porucznika  stacjonował w Mainz i Saarlouis.

W 1839 r. we Frankfurcie nad Menem poślubił Helenę Cardini, lecz nie mieli potomstwa.

Został zwolniony z armii na własne żądanie i przeniósł się do Lipska, gdzie próbował sił jako literat. Początkowo pisał do czasopism łowieckich, a później związał się kręgami liberalno-demokratycznymi.  Uczestnik Wiosny Ludów w 1848 r., był jednym z przywódców rewolucji badeńskiej. Po poddaniu się twierdzy Rastatt koło Karlsruhe w dniu 23 lipca 1849 r. został pojmany i 15 sierpnia 1849 r. skazany na śmierć. Później kara ta została zmieniona na 6 lat pozbawienia wolności. Po odbyciu kary w 1855 r. wyjechał do Londynu i pracował jako wolny dziennikarz.

W 1861 r. gazeta niemiecka „Augsburger Allgemeine” wysłała go do Ameryki jako korespondenta.

W czasie wojny secesyjnej był korespondentem wojennym wielu niemieckich gazet. Był też wolnym współpracownikiem „The Times”, „New York Times” i „Allgemeine Zeitung”.

W 1874 roku wrócił do Niemiec i pisał do wiedeńskiej gazety „Neue Freie Presse”. Ostatnie lata życia spędził w Wiesbaden, gdzie zmarł 1 marca 1886 r.

Von Corvin-Wiersbitzki: Aus dem Leben eines Volkskämpfers: Erinnerungen, Amsterdam 1861.

Wikipedia: http://de.wikipedia.org/wiki/Otto_von_Corvin

Autor tekstu: Zygmunt Szydłowski