Edmund Warzecha

 

Edmund Warzecha urodził się 26.X.1886r. z ojca Stanisława i matki Józefy (z domu Krause) w Luboni w Wielkopolsce (dziś woj. leszczyńskie). Po ukończeniu szkoły powszechnej oraz gimnazjum humanistycznego w Lesznie w 1906 roku wstąpił na praktykę do apteki w Poniecu. Dnia 25.III.1909 roku przed Komisją Rejencyjną w Poznaniu zdał egzamin na pomocnika aptekarskiego a następnie odbył roczną praktykę zawodową w aptekach w Poniecu i w Poznaniu. Studia farmaceutyczne rozpoczął 4.V.1910r. w Monachium. W tym okresie  (1.VIII – 1.X.1910r.) pracował w aptece w Obrzycku k. Poznania (niem. Obersitzko) a następnie po przeniesieniu się w 1911 roku na Uniwersytet Lipski, ukończył farmację 20.V.1912r. Po studiach pracował kolejno jako pomocnik aptekarski w aptece w Borku Wielkopolskim (24.V. – 1.X.1912r.), w Aptece pod Gryfem w Szczecinie (1.X.1912r. – 30.VI.1913r.), i w Starej Aptece w Bytomiu (1.VII.1913r. – 10.X.1915r.). Po odbyciu określonego przepisami stażu dnia 8 czerwca 1914 roku został aprobowany na aptekarza. Podczas I wojny światowej był powołany 20.X.1915r. do służby wojskowej w armii niemieckiej w Starogardzie Gdańskim. W marcu 1916 roku został zwolniony w celu prowadzenia starogardzkiej Apteki pod Łabędziem, którą kierował do 24.VII.1920r., kiedy to powołano go do Wojska Polskiego. Po krótkiej pracy w składnicy sanitarnej w Grudziądzu został przeniesiony w charakterze kierownika apteki wojskowej do szpitala wojskowego w Chojnicach. W późniejszej służbie pełnił funkcję kierownika działu sanitarno – gospodarczego w Poznaniu, aż do maja 1922 roku, gdy został zwolniony z Wojska Polskiego w stopniu kapitana.

Po krótkim okresie pracy w Aptece pod Lwem w Toruniu (1.V. – 1.XI.1922r.) przeniósł się do Poznania, gdzie pracował w aptece na Chwaliszewie do przejęcia zarządu mikołowskiej apteki 15.I.1925r.

Jako kierownik tej oficyny został zatwierdzony 10.III.1925r. przez Śląski Urząd w Katowicach. Po ślubie z Heleną Goroll (z domu Nowak, wdową po poprzednim aptekarzu), wykupił aptekę od małżonki 28.XII.1928r. za 60000 złotych. W rejestrze handlowym w rubryce “Firma” pojawiła się zmiana : z Alfred Gorol, Nicolai na Stara Apteka w Mikołowie. Polsko brzmiąca nazwa pojawiła się pierwszy raz w blisko 126. letniej historii istnienia tej placówki.

Od tego momentu nastąpiły wspaniałe lata dla mikołowskiej oficyny. Cała apteka została przebudowana i powiększona Ustawiono tu także digestorium i stół analityczny z odczynnikami do wykrywania gazów bojowych. Ścianę frontową zastąpiono oknami wystawowymi oraz drzwiami wejściowymi.  Po ukończeniu przebudowy, Stara Apteka w Mikołowie stała się najnowocześniejszą apteką górnośląską w owym czasie.

Poza pracą zawodową Edmund Warzecha był także osobą czynną społecznie. Przez długie lata przewodniczył “Towarzystwu Upiększania Miasta Mikołowa”, które ze swych składek utrzymywało porządek na plantach miejskich a w ich zaciszu wybudowało domek z kortami tenisowymi. Należał też do Polskiego Czerwonego Krzyża i Towarzystwa Czytelni Ludowej, wiele lat piastował funkcję skarbnika w Górnośląskim Oddziale Polskiego Powszechnego Towarzystwa Farmaceutycznego. Wspaniałe lata apteki i żyjącego jej życiem nowego aptekarza nie trwały jednak długo. Wybuch II wojny światowej przerwał ten okres. Podczas weryfikacji narodowościowej, mianowany burmistrzem Walter Sajak stwierdził: Właścicielami działki są spadkobiercy zmarłego aptekarza Gorolla, żona, obecnie zamężna Warzecha, i dwoje dzieci. Pani Goroll poślubiła drugim razem Polaka, któremu udało się całkowicie spolonizować żonę i syna. Po takiej opinii Edmund Warzecha został aresztowany i ostatecznie osadzony w obozie koncentracyjnym w Buchenwaldzie, zaś apteka przeszła pod niemiecki zarząd powierniczy. Aptekarzem został Arthur Labriga a oficyna ponownie została nazwana Alte Apotheke. Dzięki wstawiennictwu żony i miejscowej ludności udało się uwolnić Edmunda Warzechę z obozu, jednak do Mikołowa nie mógł już powrócić. Na miejsce zesłania wyznaczono mu Wrocław. Po wyzwoleniu jako jeden z pierwszych przystąpił do organizowania polskiej służby zdrowia i zabezpieczania aptek we Wrocławiu. Tam też przez krótki czas kierował apteką miejską nr 1. Do Mikołowa wrócił 27.VI.1945r. i podjął starania o odzyskanie swojej apteki, którą przejął Tymczasowy Zarząd Państwowy. Po odzyskaniu apteki przystąpił do naprawy szkód wojennych i uruchomienia placówki. Apteka ponownie zaczęła funkcjonować pod szyldem Stara Apteka. Jednak i tym razem nie na długo, gdyż już w nocy z 8 na 9 stycznia 1951r. pojawiła się w aptece trzyosobowa komisja, która przejmowała apteki na własność Państwa. Po wypełnieniu odpowiednich kwestionariuszy i przeprowadzeniu spisu urządzeń i wyposażenia apteki dotychczasowy właściciel po raz drugi stracił swoją własność. Podobnie jak poprzednio zaczęto od zmiany nazwy, tym razem na Apteka Społeczna Nr 155, zaś z szyldu Stara Apteka zerwano Stara i wykorzystano pozostałą część napisu.

Nie zniechęciło to Edmunda Warzechy do swojego zawodu, nadal pracował w mikołowskiej aptece na stanowisku kierownika i szkolił młodych farmaceutów, którzy do dzisiaj życzliwie go wspominają. Do polityki nigdy się nie mieszał, jego dewizą życiową było “salus aegroti suprema lex”, co można było zauważyć w podejściu do zawodu i sposobie życia. Był osobą bardzo szanowaną w środowisku farmaceutycznym, w czasie pracy w upaństwowionej Starej Aptece otrzymał wiele dyplomów i wyróżnień, jednak nigdy nie mógł się pogodzić ze stratą apteki. W swoim życiorysie napisał : Niestety o dalszej rozbudowie apteki w latach następnych nie mogło być mowy, gdyż na skutek upaństwowienia w dniu 9.I.1951r. wszelka osobista inicjatywa została zahamowana. Będąc dzisiaj kierownikiem apteki jestem tylko wykonawcą zarządzeń odgórnych.

W 1966 roku Edmund Warzecha obchodził 60-lecie pracy zawodowej. Dwa lata później został zwolniony ze stanowiska kierownika i zmuszony do przejścia na “przymusową” emeryturę. Zmarł 20.X.1970 roku w Mikołowie, gdzie został pochowany.

 

Opracował: Mariusz Dmetrecki.